Zapalenie spojówek, alergia i inne przyczyny swędzących oczu

Przyczyny swędzących i zaczerwienionych oczu mogą być bardzo różne, a problemu nie należy ignorować. Jak radzić sobie z dyskomfortem i kiedy warto wybrać się do okulisty?

Wielu osobom uskarżającym się na zaczerwienione, swędzące bądź obrzmiałe oczy trudno jest zdecydować, kiedy powinni udać się do okulisty, a kiedy spodziewać się, że dolegliwość minie bez ingerencji specjalisty. Poniższe informacje pomogą ci podjąć decyzję, kiedy należy udać się do lekarza, a kiedy można zrezygnować z wizyty bez szkody dla swojego zdrowia.

Zaczerwienienie oczu przy jednoczesnym braku występowania bólu, na ogół spowodowane jest drobnymi problemami, jak stan zapalny spojówki lub pęknięte naczynko krwionośne w oku. Te stany nie wpływają zazwyczaj na widzenie i do poprawy dochodzi najczęściej po tygodniu lub dwóch. Jeśli więc poza samym zaczerwienieniem oczu nie występują u ciebie żadne inne objawy – ingerencja lekarza nie jest niezbędna. Po kilku dniach, jeśli zaczerwienienie nie ustąpi, warto jednak udać się do okulisty, aby sprawdzić, czy na pewno z oczami nie dzieje się nic niepokojącego.

Zapalenie spojówek objawia się przede wszystkim obrzmieniem oczu i swędzeniem spojówki – cienkiej błony śluzowej, pokrywającej przednią część oka oraz wewnętrzną powierzchnię powieki.

Stan zapalny powoduje, że naczynka krwionośne w oku poszerzają się, w wyniku czego pojawia się zaczerwienienie oraz wrażenie „piasku” w oku. Może występować również swędzenie, łzawienie, a także sklejająca rzęsy wydzielina.

Zapalenie spojówek - przyczyny:

Zapalenie spojówek może być spowodowane infekcją lub alergią, może je również wywołać podrażnienie (na przykład chlorem lub kurzem).

Postępowanie:

Postępowanie przy zapaleniu spojówek zależy od czynnika, który wywołał stan zapalny. W tym przypadku warto jednak udać się do okulisty i skontrolować oczy.

Lekarz może zalecić pacjentowi:

- regularne przemywanie oczu i oczyszczanie ich z wydzieliny i grudek,

- zaniechanie używania soczewek kontaktowych do czasu poprawy,

- dbanie o regularne mycie rąk, nieużywanie wspólnych poduszek oraz ręczników, by nie dopuścić do rozprzestrzenienia się zapalenia na wypadek, gdyby infekcja okazała się zaraźliwa,

- stosowanie kropli do oczu z antybiotykiem w przypadku infekcji bakteryjnej lub leków antyhistaminowych w przypadku alergii.

Zdarza się, że kaszel, wysiłek fizyczny lub nawet silny powiew wiatru mogą doprowadzić do pęknięcia naczynek krwionośnych w oku, czego efektem jest nieduża jaskrawoczerwona plamka.

Widok zaczerwienionych oczu może budzić niepokój, szczególnie gdy przyjmujemy leki takie jak aspiryna lub warfaryna (zmniejszające krzepliwość krwi), które sprawiają, że zaczerwienienie jest bardziej intensywne. Jednak najczęściej nie jest to stan poważny, a zaczerwienienie mija samoistnie po kilku tygodniach.

Alergie mogą występować sezonowo (wiosną i jesienią) lub w sytuacji, gdy mamy kontakt z alergenem, na przykład gdy znajdziemy się w pobliżu zwierzęcia lub dymu.

Do objawów reakcji alergicznej należą: zaczerwienienie, swędzenie, łzawienie i obrzęk oczu.

W przypadku alergii pomocny jest kompres przykładany na zamknięte powieki. Objawy łagodzą również leki antyhistaminowe, dostępne w aptece bez recepty. Jeśli jednak stan reakcji alergicznej utrzymuje się już dłuższy czas, warto pójść do okulisty, który przepisze leki na receptę, pomagające zwalczyć uporczywe objawy.

Istnieje kilka schorzeń, powodujących zaczerwienienie oczu w połączeniu z bólem lub innymi objawami (na przykład pogorszeniem widzenia). Są to poważne stany, potencjalnie niebezpieczne dla wzroku, dlatego jest niezwykle istotne, by w takim przypadku możliwie najszybciej zgłosić się do lekarza okulisty. 

• Zapalenie rogówki

Stan zapalny rogówki, czyli zewnętrznej warstwy gałki ocznej w przedniej części oka, może mieć pochodzenie wirusowe lub bakteryjne, lub mogą powodować go jeszcze inne czynniki. Oprócz zaczerwienienia występuje wrażliwość na światło oraz pogorszenie widzenia, niekiedy także bóle głowy.

Pomimo, iż przyczyną zapalenia rogówki może być zasadniczy problem układu odpornościowego lub infekcja, nie zawsze możliwe jest zidentyfikowanie bezpośredniego czynnika, który je wywołał.

Stan pacjentów cierpiących na zapalenie rogówki poprawia się prędko po wdrożeniu leczenia farmakologicznego, obejmującego leki sterydowe, które zmniejszają stan zapalny. Jedynie w rzadkich przypadkach dolegliwość ta może doprowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych.

• Jaskra ostra

Poważne schorzenie, charakteryzujące się nagłym wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego. W ataku jaskry ostrej występuje zaczerwienienie i silny ból oka, chorzy mogą uskarżać się na nudności, widzieć tęczowe koła wokół źródeł światła, dochodzi też do zamglenia i spadku ostrości widzenia.

W przypadku zdiagnozowania jaskry ostrej przez lekarza rodzinnego, pacjent otrzymuje skierowanie na pilną konsultację okulistyczną, by nie dopuścić do ryzyka całkowitej utraty wzroku, do czego może dojść w sytuacji, gdy nie wdroży się natychmiastowego leczenia.

• Owrzodzenie rogówki

Owrzodzenie rogówki, zewnętrznej warstwy gałki ocznej w przedniej części oka, powstaje zazwyczaj w efekcie infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może wywoływać zaczerwienienie oczu i światłowstręt, w połączeniu z wrażeniem, że w oku znajduje się obce ciało. Ta dolegliwość często występuje u osób noszących soczewki kontaktowe. W przypadku zdiagnozowania u pacjenta owrzodzenia rogówki, lekarz rodzinny wypisuje skierowanie do okulisty w celu rozpoczęcia leczenia.

• Skaleczenie rogówki lub obecność ciała obcego w oku

Niekiedy zdarza się, że zaczerwienienie i ból są wywołane obecnością ciała obcego w oku. W takiej sytuacji należy zgłosić się na ostry dyżur w celu usunięcia tkwiącego w oku obiektu przez lekarza. Aby zmniejszyć dyskomfort i złagodzić ból podczas zabiegu, lekarz podaje krople znieczulające. W przypadku, gdy doszło do skaleczenia oka przez obce ciało, pacjent może odczuwać dyskomfort w chwili ustania działania kropli. W takiej sytuacji lekarz może przepisać krople do oczu z antybiotykiem lub maść do używania w ciągu następnych kilku dni, by nie dopuścić do rozwinięcia się infekcji.