Wolne rodniki – czym są, jak wpływają na skórę i jak z nimi walczyć? [RADY EKSPERTA]

Proces starzenia się skóry jest powodowany przede wszystkim przez działanie wolnych rodników. Czym są wolne rodniki i jak możemy z nimi walczyć? Na te pytania odpowiada ekspert Super-Pharm, kosmetolog - Martyna Radziejewska. 

Na przestrzeni lat pojawiło się wiele teorii związanych z procesem starzenia się skórt. W latach 50. XX wieku amerykański gerontolog Denham Harman w artykule „Aging: a theory based on free radical and radiation chemistry” opublikowanym w czasopiśmie Journal of Gerontology przedstawił swój pogląd na ten temat. Według naukowca, starzenie się to wynik nieodwracalnych uszkodzeń komórek organizmu spowodowanych przez działanie wolnych rodników.

Ale czym tak naprawdę są wolne rodniki? Otóż wolne rodniki (inaczej oksydanty) to reaktywne formy tlenu, powstają jako efekt uboczny wielu rekacji zachodzących w ludzkim organizmie. Cząsteczki rodników posiadają niesparowane elektrony, co wpływa na ich reaktywność i łatwe wiązanie się z innymi strukturami. Taki stan powoduje liczne nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu.  Dochodzi do uszkodzeń mDNA (mitochondrialnego DNA), RNA oraz zaburzeń działania łańcucha oddechowego. Prowadzi to do produkcji reaktywnych form tlenu (RFT) oraz zmniejszenia energii komórkowej ATP, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.

Wolne rodniki są niezbędne dla wielu procesów biologicznych zachodzących w ludzkim organizmie. Jednocześnie mogą być niebezpieczne i szkodliwe. W wyniku nieprawidłowego przebiegu procesów utleniania, gdy wolnych rodników jest za dużo lub, gdy komórki nie są w stanie ich zneutralizować, może dojść do tzw. stresu oksydacyjnego w organizmie.

Stres oksydacyjny to stan zaburzenia homeostazy organizmu. Zbyt duża ilość wolnych rodników wpływa na nasilenie tego stanu, często dochodzi do powstania efektu domina - rozwoju chorób oraz przyspieszonego starzenia się organizmu. Stres oksydacyjny nazywany jest także stanem zaburzenia równowagi między antyoksydantami (przeciwutleniaczami) a utleniaczami (prooksydantami). Oczywiście na rzecz utleniaczy.

Skóra, ze względu na swoje specyficzne położenie na granicy dwóch środowisk - zewnętrznego oraz wewnętrznego, nieustannie narażona jest na działanie i produkcję wolnych rodników, pod wpływem których:

• Zmniejsza się ilość fibroblastów, czyli komórek odpowiedzialnych za produkcję kolagenu, elastyny oraz glikozaminoglikanów (GAG), zmniejszona synteza białek wpływa na utratę jędrności i elastyczności skóry,
• Dochodzi do zaburzenia aktywności melanocytów i osłabienia zdolności skóry do ochrony przed działaniem promieniowania UV,
• Dochodzi do osłabienia systemu immunologicznego skóry oraz zdolności obronnych; komórki skóry są bardziej narażone na działanie bakterii, wirusów oraz negatywny wpływ środowiska zewnętrznego,
• Lipidy naskórka ulegają procesowi utlenienia, czyli peroksydacji.

W procesie neutralizacji oraz zwalczania wolnych rodników w organizmie ogromną rolę odgrywają przeciwutleniacze (inaczej nazywane antyoksydantami), które powinniśmy dostarczać wraz z pożywieniem, a także podczas pielęgnacji. Największa ilość antyoksydantów znajduje się w produktach pochodzenia roślinnego: zielonych warzywach oraz jagodach.
Stosowanie antyoksydantów powinno stanowić nieodłączny element pielęgnacji osób po 25. roku życia. Jest to istotne, zwłaszcza w okresie letnim, kiedy pod wpływem promieniowania UV dochodzi do zwiększonej produkcji wolnych rodników w organizmie.

WSKAZÓWKA

Nie trzeba czekać do 25. roku życia! Antyoksydanty można wprowadzić do pielęgnacji wcześniej. Zwłaszcza, jeśli lubimy spędzać dużo czasu na świeżym powietrzu oraz opalać się. Przeciwutleniacze przydadzą się również osobom, które prowadzą intensywny tryb życia, palą papierosy oraz żyją w dużych miastach.

Antyoksydanty powinny być stosowane podczas porannej pielęgnacji, tak aby mogły w pełni działać i chronić skórę w ciągu dnia. W zależności od upodobań oraz rodzaju cery możemy wybrać krem, ampułki lub serum zawierające przeciwutleniacze. 

• Witamina E 

Witamina E to cenna substancja, która jest w stanie zahamować procesy starzenia się skóry spowodowane przez wolne rodniki, przeciwdziała powstawaniu nowych oraz zapobiega utlenieniu lipidów naskórka. Nazywana jest witaminą młodości, działa przeciwstarzeniowo i nawilżająco. Witaminę E często możemy znaleźć w połączeniu z innymi anytoksydantami: witaminą C lub A. Pharmaceris A A&E Sensilix - duo-koncentrat łączy w sobie działanie witamin A i E. Świetnie sprawdzi się w pielęgnacji skóry suchej, z oznakami starzenia się. Produkt zapobiega przedwczesnemu starzeniu się, pobudza procesy naprawcze w skórze, poprawia nawilżenie oraz uzupełnia braki w warstwie lipidowej naskórka. 

• Witamina C

Jeden z najsilniejszych antyoksydantów o udowodnionym działaniu. Zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry, zwalcza wolne rodniki, wpływa na zwiększenie syntezy kolagenu oraz elastyny. Dodatkowo świetnie sprawdza się w pielęgnacji większości rodzajów skór. Sesderma C-Vit - nawilżający krem do twarzy bardzo dobrze sprawdzi się podczas porannej pielęgnacji. Produkt zapobiega fotostarzeniu, nawilża skórę, wyrównuje koloryt oraz dodaje zdrowego blasku. W kosmetyku została użyta stabilna postać witaminy C (3-O-etylowy kwas askorbinowy). Wykorzystana w kremie nanotechnologia dodatkowo zwiększa przenikanie substancji aktywnych w głąb skóry.

Duże stężenie witaminy C znajdziemy w antyoksydacyjne serum SVR Ampoule C 20% . Produkt chroni przed stresem oksydacyjnym spowodowanym przez promienie UV, stres, palenie, zanieczyszczenia. Rozświetla skórę, przywraca jej zdrowy blask oraz redukuje oznaki starzenia się.

• Koenzym Q10

Świetnie zwalcza wolne rodniki znajdujące się w skórze, dodaje komórkom energii, chroni przed negatywnym wpływem promieniowania słonecznego, bierze udział w ochronie i odnowie DNA komórek. Koenzym Q10 hamuje proces oksydacji lipidów, zabezpiecza przed niedotlenieniem komórek, zwiększa skuteczność bariery ochronnej naskórka, poprawia jędrność i elastyczność skóry. Ten cenny składnik znajdziemy m.in. w ampułkach Nivea Q10 Power. Dziesięciodniowa kuracja działa ujędrniająco na skórę, stymuluje fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny. Dla osiągnięcia jak najlepszych efektów zalecane jest powtarzanie kuracji raz w miesiącu. 

• Kwas ferulowy 

Kwas ferulowy nie działa złuszczająco na skórę, wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, chroni przed przyspieszonym fotostarzeniem, wspomaga ochronę przeciwsłoneczną. Dodatkowo kwas ferulowy wspomaga działanie witaminy C w kosmetykach. Połączenie kwasu L-askorbinowego, kwasu ferulowego oraz wyciąg z Ginkgo Biloba znajdziemy w serum Auriga Flavo-C Forte, które działa rozświetlająco na skórę, zmniejsza widoczność zmarszczek oraz wygładza bruzdy. 

Źródła:

Kołodziejczak A., Kosmetologia. Tom 1, Wydawnictwo PZWL, s.146-171