Trądzik pospolity - charakterystyka, przyczyny, najlepsze kosmetyki [RADY EKSPERTA]

Trądzik pospolity to jedna z najpopularniejszych chorób skóry. Do głównych objawów zalicza się krosty, zaskórniki, rozszerzone pory oraz łojotok. Jak powinno przebiegać skuteczne leczenie trądziku? Zagadnienie przybliża ekspert Super-Pharm, kosmetolog - Martyna Radziejewska. 

Trądzik pospolity bez wątpienia, można nazwać chorobą XXI wieku. Dotyka około 75-95 proc. nastolatków, z czego aż 15 proc. przechodzi go w sposób ciężki. Mylące jest stwierdzenie, że choroba dotyczy jedynie osób w okresie dojrzewania, często cierpią na nią również dorośli. Trądzik pospolity to przewlekła dermatoza, stanowiąca duży problem terapeutyczny, ale także psychologiczny i społeczny. Osoby zmagające się z tym schorzeniem często mają obniżoną samoocenę, nie akceptują swojego wyglądu.

Dlaczego trądzik w ogóle pojawia się na skórze? Przyczyn jego powstawania jest wiele. Czasami są zupełnie niezależne od nas (np. czynniki genetyczne), a w innych przypadkach na trądzik możemy zapracować sobie sami - mowa tu o niezdrowej diecie lub nałogach.

Główne przyczyny pojawienia się trądziku pospolitego to:

• Nadmierne rogowacenie naskórka w obrębie ujścia gruczołów łojowych – martwe komórki skóry zatykają przewody wyprowadzające i ujścia gruczołów łojowych, co prowadzi do powstania zaskórników otwartych, czyli tzw. wągrów oraz zaskórników zamkniętych (drobna, biała kaszka).
• Przerost gruczołów łojowych i zwiększona produkcja łoju, czyli sebum – skóra staje się tłusta i błyszcząca, objaw jest najczęściej nasilony w tzw. strefie T (czoło, nos, broda).
• Nadmierna kolonizacja gruczołów łojowych bakterią Propionibacterium acnes – są to bakterie beztlenowe, które zamieszkują również skórę osób zdrowych, jednak kiedy dochodzi do ich namnożenia, organizm, broniąc się, doprowadza do powstania stanu zapalnego i pojawienia się ropy.
• Czynniki genetyczne – u około 45 proc. osób zmagających się z trądzikiem, jeden z rodziców również chorował.
• Zaburzenia hormonalne – androgeny wpływają na zwiększenie ilości łoju, pod ich wpływem dochodzi do powiększenia gruczołów łojowych.
• Dieta –produkty o wysokim wskaźniku glikemicznym (zwiększające stężenie insuliny w organizmie) oraz nabiał mogą wpływać na zaostrzenie trądziku.
• Stres – wpływa na podwyższenie poziomu kortyzolu, czyli hormonu stresu. Podczas leczenia trądziku warto wprowadzić techniki relaksujące.
• Klimat – u niektórych chorych zauważono zaostrzenie trądziku w gorącym i wilgotnym klimacie.
• Palenie papierosów – nikotyna wpływa na nadmierne rogowacenie naskórka.
• Nieodpowiednia pielęgnacja – częste mycie skóry, stosowanie kosmetyków z alkoholem, zbyt wiele produktów drażniących. Jeśli zmagasz się z trądzikiem, unikaj m.in. lanoliny, wazeliny, parafiny, olejów naturalnych, silikonów i substancji zapachowych w składzie kosmetyków.
• Niektóre leki.

Leczenie trądziku powinno być nastawione na poprawę kondycji skóry dotkniętej chorobą oraz zapobieganie następstwom aktywnych zmian zapalnych (przede wszystkim bliznowaceniu). Do głównych substancji wykorzystywanych podczas miejscowego leczenia trądziku należą:

• Retinoidy – pochodne witaminy A, które hamują tworzenie oraz zmniejszają liczbę zaskórników i zmian zapalnych, umożliwiają prawidłowy proces złuszczania naskórka, wykazują również działanie przeciwzapalne.
• Nadtlenek benzoilu – posiada działanie komedolityczne (przeciwzaskórnikowe), keratolityczne (złuszcza martwy naskórek), przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne.
• Kwas azelainowy – zalecany w przypadku trądziku zaskórnikowego oraz łagodnych postaciach trądziku grudkowo-krostkowego, wykazuje działanie przeciwbakteryjne, keratolityczne, przeciwłojotokowe oraz przeciwzapalne. Dodatkowo wpływa na zmniejszenie widoczności przebarwień pozapalnych.
• Antybiotyki – np. erytromycyna i klindamycyna, które zmniejszają stan zapalny oraz ilość bakterii Propionibacterium acnes w gruczołach łojowych.

Podczas ciężkiego przebiegu trądziku wykorzystuje się leki podawane doustnie:

• Antybiotyki – np. tetracykliny i makrolidy.
• Retinoidy – izotretynoina, która przynosi świetne efekty, ale powoduje też sporo działań niepożądanych. Pacjent musi być pod stałą kontrolą lekarza.

Aby pozbyć się trądziku należy wystrzegać się popularnych błędów, które mogą tylko potęgować powstawanie pryszczy i zaskórników. Warto pamiętać o następujących zasadach pielęgnacji cery trądzikowej:

• Nie dotykaj twarzy brudnymi rękoma, nie rozdrapuj i nie wyciskaj zmian trądzikowych.
• Pamiętaj o codziennej dezynfekcji telefonu, słuchawek i innych przedmiotów, które mają bezpośredni kontakt ze skórą zmienioną chorobowo.
• Nie kładź się spać w makijażu, zawsze pamiętaj o dokładnym oczyszczeniu skóry.
• Dbaj o higienę akcesoriów do makijażu.
• Unikaj zbyt częstego mycia skóry, dwa razy dziennie w zupełności wystarczy.
• Nie używaj ręczników wielorazowych, do wycierania skóry stosuj jednorazowe, bawełniane ręczniczki, pamiętaj o częstej zmianie poszewki, na której śpisz.
• Unikaj słońca, promieniowanie słoneczne może wpłynąć na zwiększoną produkcję sebum. Pamiętaj o codziennej ochronie przeciwsłonecznej.

Przestrzeganie powyższych zasad na co dzień z pewnością wspomoże walkę z trądzikiem.

Kosmetyki do pielęgnacji cery trądzikowej warto wybierać przy pomocy dermatologa lub kosmetologa, szczególnie jeśli trądzik przybrał ostrą formę. Jeśli z kolei przebiega łagodnie, można wybrać jeden ze sprawdzonych kosmetyków na trądzik. Oto kilka kosmetyków, które przynoszą świetne efekty w pielęgnacji skóry pokrytej trądzikiem pospolitym.

• Żel do twarzy Avene Cleanance

Bardzo dobry żel do oczyszczania cery trądzikowej. Nie zawiera mydła, bardzo dobrze oczyszcza skórę, nie wysusza i nie podrażnia. Świetnie sprawdzi się w szczególności podczas wieczornego oczyszczania cery. Pomaga zredukować ilość sebum.

• Tonik Pharmaceris T Puri-Sebotonique

Tonik to ważny krok w pielęgnacji cery trądzikowej. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na normalizujący tonik do twarzydziała antybakteryjnie, wpływa na zmniejszenie widoczności porów oraz produkcji łoju. Delikatnie złuszcza martwy naskórek.

• Krem Bioderma Cicabio Crème

Krem wspomaga naturalne procesy odbudowy komórek naskórka oraz stymuluje do szybszej odnowy. Działa łagodząco, odżywia skórę. W składzie znajduje się m.in. cynk, który ogranicza rozrost bakterii mogących powodować zaognianie się zmian.

• Krem SVR Sebiaclear Hydra

Często zapominamy o tym, że skóra trądzikowa również potrzebuje nawilżenia. To błąd! Jednym z najlepszych kremów nawilżających na trądzik jest SVR Sebiaclear Hydra. Krem skutecznie koi i regeneruje, zapobiega powstawaniu zmian pozapalnych. Dodatkowo łagodzi uczucie ściągnięcia i podrażnienia skóry.

• Pasta punktowa Uriage Hyseac SOS

Pasta została stworzona na bazie zielonej glinki, jasnego ichtiolu, olejku z drzewa herbacianego oraz tlenku cynku. Sprawdzi się szczególnie do stosowania w przypadku punktowych zmian trądzikowych, działa ściągająco i antybakteryjnie. 

Źródła:

Kołodziejczak A., Kosmetologia Tom I, wydawnictwo PZWL, s. 122-131.

Adamski A., Kaszuba A., Dermatologia dla kosmetologów, wydawnictwo Edra Urban & Partner, s. 68-74.