Okulary do czytania – wybór, rodzaje, filtry

Podczas czytania nie widzisz liter, a linijki tekstu zlewają się ze sobą? To prawdopodobnie prezbiopia, czyli starczowzroczność. Aby widzieć wyraźnie, potrzebujesz okularów do czytania. Podpowiadamy, jakie wybrać. 

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) blisko 220 milionów ludzi na świecie ma problemy ze wzrokiem. Ponad połowę wszystkich przypadków stanowią nieskorygowane wady refrakcji, krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm.

Największą grupę ludzi, którzy z racji wady wzroku muszą sięgnąć po okulary, stanowią osoby po 50. roku życia. Według statystyk Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) co drugi dorosły Polak nosi okulary, a co czwarty ma problem z przeczytaniem gazety. Najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest prezbiopia, czyli starczowzroczność. W takich sytuacjach potrzebne są odpowiednie okulary do czytania.

Często prezbiopia mylnie określana jest jako choroba. Nie jest to jednak trafna definicja, ponieważ starczowzroczność jest po 40. roku życia naturalnym zjawiskiem dla większości ludzi. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w 2018 roku przez ośrodek PBS, aż 98 proc. ankietowanych w wieku 40-55 lat Polaków ma problemy ze wzrokiem. Te najczęściej objawiają się trudnością z czytaniem książek i odczytywaniem treści na tablecie i smartfonie. Wzrok szybko się męczy, a dłuższe skupienie doprowadza do bólu głowy. Te symptomy można zaobserwować u zdecydowanej większości, bez względu na ogólny stan zdrowia czy chociażby tryb życia czy kondycję fizyczną.

Jest to efekt starzenia się soczewki, która z wiekiem sztywnieje, przez co akomodacja oka zmniejsza się lub w ogóle zanika. Pojawiają się problemy z widzeniem z bliska. Choć prezbiopia jest naturalnym procesem, jeśli osoba z pogarszającym się wzrokiem nie uda się do specjalisty, może to doprowadzić ją do poważniejszych chorób. Jak podkreśla prof. Iwona Grabska-Liberek, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w wypowiedzi dla Polskiej Agencji Prasowej, niedostateczna świadomość zagrożenia oraz fakt, że blisko co trzeci Polak nie bada się u okulisty, pozwala rozwijać się m.in. zaćmie, zwyrodnieniu plamki żółtej oraz jaskrze.

Pierwszym krokiem do poprawy wzroku, mimo pojawiających się z wiekiem problemów, jest wizyta u specjalisty, który pomoże dobrać właściwe okulary korekcyjne. Z pewnością nie powinno się zwlekać z badaniem wzroku, ponieważ wada może się pogłębiać, a wytężony wysiłek podczas czytania książki czy odczytywania wiadomości SMS może doprowadzić do bólu głowy. A kiedy warto sięgnąć po okulary do czytania? Zalecane są one w sytuacji, kiedy stwardniała soczewka oka nie jest już w stanie odpowiednio skupić promieni na siatkówce. Pomocne są okulary skupiające, popularnie nazywane „plusami” lub okularami do czytania. Często problemom z widzeniem z bliska towarzyszą kłopoty z wyraźnym widzeniem w dal. Jak wtedy dobrać właściwe okulary?

Obecnie osobom cierpiącym na prezbiopię proponuje się kilka rodzajów okularów do czytania. Każdy z nich ma inne właściwości, a ich przydatność w sporej mierze zależy od ogółu problemów ze wzrokiem. Przy niedużych wadach wystarczą proste okulary do czytania, natomiast niektórzy potrzebują odpowiednich szkieł do patrzenia z bliska oraz w dal.

Podstawowym typem są okulary jednoogniskowe, które mają standardowe soczewki korygujące niewielkie wady wzroku. Kiedy problemy dotyczą wyłącznie czytania z bliska, takie rozwiązanie jest wystarczające. Ich zaletą jest zdecydowanie najniższa cena spośród okularów do czytania. Często tego rodzaju okulary dostępne są supermarketach, jednak dobór właściwej mocy soczewek zdecydowanie zaleca się tylko podczas wizyty u specjalisty.

Kiedy występuje potrzeba korekcji wady wzroku zarówno przy widzeniu z bliska, jak i z daleka, zamiast ciągłego wymieniania okularów, można zastosować okulary dwuogniskowe. Są one podzielone na dwa segmenty. Górna część przeznaczona jest do dali, natomiast dolna część dostosowana jest do bliży. Pod względem praktycznym, jak i finansowym, okulary dwuogniskowe to kompromis. Nie trzeba kupować dwóch par okularów ani często ich zmieniać.

Szkła zastosowane w okularach progresywnych cechują się tzw. płynną ogniskową, która spełnia zadania soczewki dwuogniskowej, jednak przejście między segmentami jest płynne. Takie okulary są też dużo bardziej estetyczne, ponieważ na pierwszy rzut oka nie można ich odróżnić od okularów jednoogniskowych. Wygoda i wygląd są jednak kosztowne, ponieważ okulary progresywne należą do zdecydowanie najdroższych spośród okularów do czytania.

Okularów do czytania używa się praktycznie nieustannie. Dlatego warto wspomnieć o filtrach i powłokach, które przynoszą ulgę oczom w wielu sytuacjach. Jak można dodatkowo zadbać o swój wzrok, np. w czasie lektury książki przy okazji wakacyjnego wyjazdu? Jest na to kilka sposobów.

Filtr UV to rozwiązanie stosowane w okularach przeciwsłonecznych, jednak można również zaopatrzyć się w okulary korekcyjne z polaryzacją, która ułatwi czytanie w czasie słonecznych dni. Filtry polaryzacyjne poleca się przede wszystkim kierowcom, narażonym na częste zmiany intensywności światła. Są one też dobrym wyborem dla wędkarzy i osób prowadzących aktywny tryb życia. Dobrej jakości filtr UV poprawia ostrość widzenia i redukuje olśnienie, a oczy zabezpieczone są przed promieniowaniem.

Zastosowanie okularów z filtrem światła niebieskiego zalecane jest osobom spędzającym wiele godzin przed ekranem komputera. Niebieskie światło emitowane przez monitor może negatywnie wpływać na zdrowie, np. pogarszając jakość snu czy chociażby utrudniając zaśnięcie. Powłoka antyrefleksyjna redukuje zmęczenie oczu, refleksy i odblaski, a ponadto zwiększa odporność okularów na zarysowania.

Ten rodzaj okularów poleca się alergikom, ponieważ powłoka antyelektrostatyczna zapobiega gromadzeniu się kurzu wokół oczu. Jego cząsteczki nie przylegają do soczewek, dzięki czemu oczy nie wysychają. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia zapalenia spojówek.

Zakup okularów do czytania jest naturalny, kiedy przekracza się wiek, w którym wzrok nieco słabnie. Nie można jednak lekceważyć zmian w jakości widzenia, ponieważ może do być początek poważniejszych problemów ze wzrokiem. Przed kupnem okularów do czytania najlepiej skonsultować się ze specjalistą, gdyż kupowanie okularów na własną rękę może przynieść więcej szkód niż pożytku.

Stanadardowe okulary do czytania zazwyczaj nie są dużym wydatkiem. Ich ceny zaczynają się już od kilkunastu złotych. Większym wydatkiem będą specjalistyczne okulary do czytania np. progresywne lub z antyrefleksem. Takie okulary polecane są osobom, które spędzają dużo czasu przed komputerem oraz często czytają. 

Krople do oczu - nawilżają spojówkę i chronią przed uszkodzeniami.