Produkty SPF mają na swoich opakowaniach wiele oznaczeń, a umiejętność ich rozszyfrowania pozwala lepiej zrozumieć deklarowaną ochronę, która nie zawsze może być tym, czym nam się wydaje. W temat czytania etykiet produktów przeciwsłonecznych wdroży nas ekspert Super-Pharm – kosmetolog, Natalia Stafiej.
Kremy z filtrem to bardzo popularny temat od przynajmniej dwóch lat. Konieczność używania kremów z filtrem w codziennej pielęgnacji uzasadnialiśmy w niejednym artykule na naszym blogu. Przykładowo tutaj tłumaczyliśmy na czym polega fotostarzenie. W tym artykule z kolei wyjaśniamy, co oznaczają poszczególne oznaczenia na produktach dedykowanych do ochrony przeciwsłonecznej.
Aby całkowicie zrozumieć temat należy przypomnieć sobie, że mamy dwa rodzaje promieniowania docierającego do Ziemi:
Przywykło się mówić potocznie na produkty fotoochronne „SPF”, „SPF-y”, ale o czym właściwie mówi nam samo słowo SPF?
Z angielskiego SPF, czyli Sun Protection Factor mówi nam o tym ile razy mniej promieniowania UVB przenika do naszej skóry po zaaplikowaniu danego produktu. W Unii Europejskiej maksymalny faktor jaki można podać na opakowaniu produktu przeciwsłonecznego to SPF 50+, co oznacza, że do skóry przedostaje się ponad 50 razy mniej promieniowania UVB niż miałoby to miejsce bez produktu ochronnego.
Samo oznaczenie SPF 50 (bez plusa), oznacza że przedostaje się 50 razy mniej promieniowania i analogicznie ma to miejsce w przypadku SPF 30 - 30 razy mniej promieniowania UVB dostaje się do skóry po użyciu danego produktu. Oznaczenie SPF nie mówi nam nic o ochronie przeciwko promieniowaniu UVA, które odpowiada chociażby za szybsze powstawanie zmarszczek.
Obecność UVA w kółeczku na opakowaniu naszego produktu powinna być dla nas kluczowa. To właśnie to oznaczenie gwarantuje nam ochronę przeciwko szkodliwemu promieniowaniu UVA. To oznakowanie jest wymagane przez Komisje Europejską, aby produkt mógł zostać uznany za promieniochronny. Co właściwie mówi nam tajemnicze kółeczko? Ten rodzaj oznakowania mówi nam, że ochrona przeciwko promieniowaniu UVA wynosi co najmniej 1/3 wartości SPF. Przykładowo - jeżeli produkt ma deklarowany SPF 30 to ochrona przeciwko UVA będzie wynosiła 10 lub więcej. Nie jest to dla nas precyzyjna informacja, a jedynie znak, że jest jakaś minimalna deklarowana ochrona przeciwko promieniowaniu UVA. Jeżeli producent chce, może podać dokładną, deklarowaną ochronę przed promieniami UVA, jednak do tego służy inne oznaczenie zwane PPD.
Producenci dobrych jakościowo filtrów często podają na opakowaniu wartość PPD. Czym jest PPD? PPD (z ang. Persistent Pigment Darkening) to liczba wskazująca, ile razy mniejsza jest dawka promieniowania UVA docierająca do skóry pokrytej filtrem przeciwsłonecznym. Mając PPD na poziomie 48 wiemy, że do skóry przedostaje się 48 razy mniej promieniowania UVA niż miałoby to miejsce bez użycia danego produktu. W przeciwieństwie do UVA w kółku, tu mamy konkretną deklarację odnośnie ochrony przed tym rodzajem promieniowania. W Unii Europejskiej nie ma wymogu, aby każdy producent deklarował ową ochronę, jednak filtry z tym oznakowaniem cieszą się zdecydowanie większym zaufaniem i są chętniej kupowane przez osoby, którym zależy szczególnie na spowolnieniu procesów starzenia czy ochronie przeciwnowotworowej. Im PPD jest bliższe 50, tym bliższe jest maksymalnej, dozwolonej do oznaczenia ochronie przeciwko UVB. Należy sobie bowiem zdawać sprawę, że ciężko jest otrzymać produkt chroniący tak samo zarówno przed UVA jak i UVB. Technologicznie uzyskanie wyższej ochrony przeciwko samemu UVB jest łatwiejsze niż przed UVA, dlatego filtry z deklarowanym PPD są wiarygodniejsze i warto szukać takich produktów.
Na wielu produktach możemy znaleźć także oznaczenie PA z różną ilością plusów. To azjatycki odpowiednik naszego europejskiego PPD, jednak zdecydowanie mniej dokładny. Poniżej można zapoznać się z przybliżonymi wartościami fotoochrony przed UVA, przedstawionej w skali azjatyckiej:
PA+ = PPD między 2 a 4,
PA++ = PPD między 4 a 8,
PA+++ = PPD między 8 a 16,
PA++++ = PPD 16 i i więcej [1].
Jak widać skala ta nie jest zbyt dokładna, a produkty poniżej trzech plusów nie zapewniają nam zbyt wysokiej ochrony przeciwko promieniowaniu UVA. Z tego tytułu lepiej jest zwracać uwagę na nasze europejskie oznaczenia.
Oznaczenie Broad Spectrum (z ang. szerokie spektrum działania) to oznaczenie goszczące często tylko na tych najlepszych i najbardziej profesjonalnych produktach. Ten rodzaj oznaczenia mówi nam, że produkt chroni nas na całkowitej, lub prawie całkowitej, długości fali promieniowania UVA oraz UVB (minimum 370 nm). Choć brzmi to skomplikowanie to w rzeczywistości chodzi o to, że każdy rodzaj promieniowania „ma swoje fale”, a te fale mają swoją długość. Żadne inne oznaczenie nie powie nam czy jesteśmy chronieni tylko na jakimś odcinku długości tej fali, połowie czy może całości, mówi nam o tym tylko oznaczenie Broad Spectrum. Niestety, aby produkt mógł poszczycić się takim oznakowaniem to wymagane są dosyć drogie badania laboratoryjne, dlatego spotyka się je raczej na produktach z półek profesjonalnych i luksusowych. Mając produkt z oznaczeniem Broad Spectrum możemy być pewni, że została nam zapewniona bardzo wysoka ochrona zarówno przeciwko promieniowaniu UVA, jak i UVB.
Na większości z filtrów można znaleźć także informacje o gwarantowanej ochronie przeciwko promieniowaniu IR (podczerwonym) i HEV (niebiesko-fioletowe, emitowane przez ekrany). Promieniowanie podczerwone odczuwalne jest w postaci ciepła, pojawiają się doniesienia o szkodliwości IR poprzez nagrzewanie tkanek. Jednak obiektywnie patrząc, ekspozycja na IR musiałaby być intensywna i długoterminowa aby realnie przyniosła szkody.
HEV to promieniowanie emitowane przez ekrany komputerów, telefonów czy tabletów. Faktycznie, długotrwała ekspozycja na takie światło może wpływać na pogorszenie wzroku, dlatego okulary korekcyjne często posiadają szkła z filtrami blokującymi HEV. Badania nad szkodliwością światła niebieskiego w kontekście skóry i przyśpieszonego starzenia wskazują, że faktycznie może ono prowadzić do powstawania przebarwień czy szybszego fotostarzenia. Warto szukać filtrów z takim oznaczeniem, ale w pierwszej kolejności ograniczyć korzystanie ze sprzętów elektronicznych do minimum.
Nie masz czasu na analizę oznaczeń na poszczególnych kosmetykach? Jesteś w dobrym miejscu! Wybraliśmy kilka produktów, które zapewniają najlepszą ochronę.
Koncern La Roche-Posay zdecydowanie przoduje jeśli chodzi o tworzenie stabilnych i bardzo dobrych jakościowo produktów przeciwsłonecznych. Ich najnowszym osiągnięciem jest kolejna odsłona filtru Anthelios, tym razem z deklaracją ochrony na całkowitej długości działania fal UVA. To oznacza, że produkt jest niesamowicie bezpieczny i chroni nas maksymalnie przed promieniowaniem UVA oraz UVB. Wszystko to dzięki ich własnemu, opatentowanemu filtrowi MEXORYL400.
Choć samo oznakowanie SPF 100+ budzi wiele kontrowersji (teoretycznie nie powinno się oznaczać produktów o wartości SPF większej niż 50+) to marka wyszła naprzeciw oczekiwaniom konsumentów i zbadała ochronę swojego produktu przeciwko promieniowaniu UVA. PPD tego produktu wynosi aż 47, co daje nam bardzo wysoki wskaźnik fotoprotekcji, czym może poszczycić się niewiele produktów przeciwsłonecznych.
Bardzo lekka, przyjemna w aplikacji propozycja dla każdego rodzaju skóry. Postać szybko wchłaniającego się mleczka o wysokiej ochronie SPF 50 oraz PPD równym 46. To zdecydowanie produkt warty uwagi, jeśli szukamy produktu przeciwsłonecznego idealnego pod makijaż, jak i do stosowania solo.
Źródła:
* Hedayat K, Ahmad Nasrollahi S, Firooz A, Rastegar H, Dadgarnejad M. Comparison of UVA Protection Factor Measurement Protocols. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2020 May 8;13:351-358. doi: 10.2147/CCID.S244898. PMID: 32547149; PMCID: PMC7244352.
* https://imgur.com/gallery/WXPlZRw
* Marionnet C, de Dormael R, Marat X, Roudot A, Gizard J, Planel E, Tornier C, Golebiewski C, Bastien P, Candau D, Bernerd F. Sunscreens with the New MCE Filter Cover the Whole UV Spectrum: Improved UVA1 Photoprotection In Vitro and in a Randomized Controlled Trial. JID Innov. 2021 Nov 25;2(1):100070. doi: 10.1016/j.xjidi.2021.100070. PMID: 35072138; PMCID: PMC8762479.
* Velasco, Maria & Sarruf, Fernanda & salgado-santos, Idalina & Haroutiounian-Filho, Carlos & Kaneko, Telma & Baby, André. (2008). Broad spectrum bioactive sunscreens. International journal of pharmaceu-tics. 363. 50-7. 10.1016/j.ijpharm.2008.06.031.
* Tsai SR, Hamblin MR. Biological effects and medical applications of infrared radiation. J Photochem Photobiol B. 2017 May;170:197-207. doi: 10.1016/j.jphotobiol.2017.04.014. Epub 2017 Apr 13. PMID: 28441605; PMCID: PMC5505738.
* J Cosmet Dermatol. 2021 Feb; 20(2): 532–537. Published online 2020 Nov 18. doi: 10.1111/jocd.13803
